မဂၤလာပါ

မဂၤလာပါ

အီး and အခ်စ္

အိမ္သာထဲက   ဒသန မ်ား😜😜😜
* အိမ္သာထဲဝင္တိုင္း
အင္အင္း ပါတယ္လို႕  မထင္နဲ႕
ရင္ဘတ္ထဲဝင္တိုင္းလည္း
အခ်စ္လို႕  မထင္နဲ႕ *

*ဘာလဲ - အခ်စ္ ?
ေပါက္လိုက္တဲ႕  အီး ကေတာင္
သစၥာပိုရွိတယ္
ဘယ္မွ  ထြက္မသြားခင္
ကိုယ့္ႏွာေခါင္းကို  အရင္ လာႏွဳတ္ဆက္ေသးတယ္*

*အစာေဟာင္းလည္း  ဗိုက္ထဲ မထားနဲ႕
အဆက္ေဟာင္းလည္း  ရင္ထဲ မထားနဲ႕*

*ဘူခနဲျမည္တိုင္း   နံတယ္  မထင္နဲ႕
အသံမျမည္ပဲလည္း   နံေဟာင္ေနတတ္တယ္
ဖြင့္ေျပာမွ  ခ်စ္တယ္လို႕  မထင္ပါနဲ႕
ဖြင့္မေျပာတဲ႔အခ်စ္ေတြကလည္း  သစၥာရွိတတ္ပါတယ္*

*ခ်စ္သူက ( ကို ) ဆို  ကိုက ( သဲ ) ျပီးသား
ခ်စ္သူက  စို ဆိုရင္  ကိုက ရႊဲျပီးသား
ခ်စ္သူက ညိဳ  ဆိုရင္  ကိုက  မဲ ျပီးသား
ခ်စ္သူက  နီ ဆိုရင္  ကိုက  ရဲ  ျပီးသား
ခ်စ္သူက  ေမာင္ ဆိုရင္  ကိုက ေဟာင္ျပီးသား
ခ်စ္သူက  ဘူ  ဆို  ကိုက  ရွဴျပီးသား *

* ခ်ာတိတ္
အိမ္သာထဲမွာ  ဖုန္းႀကည့္ခ်င္ႀကည့္
ရင္ဘတ္ထဲေတာ့  အမုန္းမရွိေစနဲ႕   *

* အခ်စ္ဆိုတာ ခန္႕မွန္းရခက္တဲ႕ ( အင္အင္း ) လိုပဲ
တခါတခါ  မနည္းကို ညစ္ထုတ္ရတယ္
တခါတခါ  တရစပ္ကို  က်လာျပန္ေရာ  *

* အခ်စ္ဆိုတာ
ဘဝမွာ  မရွိမျဖစ္  လိုအပ္တဲ႔  အိမ္သာတစ္ခု
လူတိုင္း  အသံုးမျပဳဖူးသူ  မရွိဘူး  *

* အခ်စ္ကို ဖြင့္မေျပာရဲသူေတြဟာ
အိမ္သာတက္ခ်င္တာကို  အိမ္သာ  လူမအားသလိုပဲ
တိတ္တခိုးေဝဒနာ  အေတာ္  ခံရခက္ပါတယ္ *

* ႏွင္းဆီေရ
ပင္ယံမွာဆိုျပီး  ဘဝင္  မထန္ပါနဲ႕
အိမ္သာတက္ရင္ေတာ့
လူတိုင္း ဖင္လွန္ရတာပါပဲ
အျမင္မွန္  ရစမ္းပါ *

* ပါတာက  ဖင္
နံတာက  ႏွာေခါင္း
မဆီမဆိုင္  လက္က ေဆးရေသး

ခ်စ္တာက  ႏွလံုးသား
ေအာင့္လာတာက ရင္ဘတ္
မဆီမဆိုင္  မ်က္လံုးက  မ်က္ရည္က်ရေသး *

* သစၥာမရွိတဲ႔ သူကို  ခ်စ္မိတာ
ေရမရွိတဲ႔  အိမ္သာမွာ  ပါခ်လိုက္သလိုပဲ
ထိုင္ရခက္  ထ ရ ခက္ *

* တစ္သ်ွဴးခ်င္း အတူတူ
အေနမတတ္တဲ႕  တစ္သ်ွဴးက
အင္အင္း ေပတယ္
ႏွလံုးသားခ်င္း အတူတူ
မေနတတ္တဲ႕  ႏွလံုးသားက
အသဲကြဲတယ္ *

* မ်က္နာမ်ားတဲ႔သူဟာ
တန္ဖိုးမဲ႕တဲ႔ 
အမ်ားသံုး ေစ်းအိမ္သာ လိုပဲ *

* ေတြ႕ကရာ  မစားနဲ႕ - ဝမ္းပ်က္မယ္
ေတြ႕ကရာ  မခ်စ္နဲ႕ -  လြမ္းတတ္တယ္ *

~~~~~~
Crd
ကမာၻေက်ာ္ အေတြးသမား
ေႏြဦးေမာင္ေမာင္(မန္း) - အီး ေမဂ်ာ  :P

စိတ္ကူး

ခ်စ္သူ ေလွ်ာက္ခ်င္တယ္ ေျဖာင့္တန္းတဲ့
ေုဖာင့္တန္းတဲ့ ခရီးလမ္းတစ္ခု😂

သူမအတြက္…………

သူမအတြက္​​ေရး​တဲ့ သူရ​ဲ့စာအုပ္​

# သူမအတြက္​​ေရးတဲ့ သူ႔ရဲ႕စာအုပ္​ #

စကားလံုး​ေတြအကုန္​ ရင္​နဲ႔ျခံဳၿပီးပိတ္​ထားခဲ့တဲ့ စာအုပ္​ကိုမွ ဘာသာျပန္​မိခဲ့တယ္​
သက္​ဆိုင္​သူသို႔....ဆိုတဲ့ အဖံုးနဲ႔တင္​
ဆက္​မဖတ္​သင္​့တဲ့ စာအုပ္​
မသက္​ဆိုင္​တဲ့...ငါ့မွာ
တစ္​ရြက္​ျခင္​းလွန္​
တစ္​​ေၾကာင္​းခ်င္​းဖတ္​
​ေလး​ေလးနက္​နက္​​ေတြး
စူးစူးနစ္​နစ္​ခံစား
ဘာသာစကားခ်င္​း အတူတူ
နားလည္​မႉက ​ေဝး​ေဝးလာတာမ်ိဳး
ရင္​နဲ႔​ေရးလို႔ ရင္​နဲ႔ဖတ္​႐ႈခံစားခဲ့ပါတယ္​
ဘာသာစကားခ်င္​းအတူတူ ရင္​ခုန္​သံလားရာမတူခဲ့
ဖတ္​မိလက္​စ စာအုပ္​မွာ
ဇာတ္​သိမ္​းလွလွ မ​ေရာက္​မခ်င္​း
ပိတ္​ရမွာလဲ ခက္​
ဖတ္​ရမွာလဲ ခက္​....။

Sat-Dec-2016
                       Local-22:00pm

" အျပာေရာင္တမ္းခ်င္း(၂)"

အျပာေရာင္ေလးေရ

ငါ့အိပ္မက္အေသေတြ က်ဲျဖန္႔ထားတဲ့ 
 

အိမ္ေရွ႕နားက
 

ခပ္ႏြမ္းႏြမ္းမနက္ေတြထဲမွာ

ငါလွမ္းစရာ လမ္းေပ်ာက္ေနသလိုပဲ ....။
 

မေရမရာ ေမွ်ာင္လင့္ခ်က္ေတြကို 
 

ထုတ္ၾကည့္ရဖန္မ်ားလာေတာ့
 

ငါ့ဝိညာဥ္ကို ငါ ရွက္လာသလို အားနာလာသလိုပဲ
 

ငါသူ႕ကိုေတာ့ေမးၾကည့္လိုက္ပါတယ္
 

" ငါ ရူးေနပီလား" လို႔
 

ဒါေပမဲ့ 
 

တကယ့္မရဲတရဲေလးရယ္ပါ ...။
 

ဟိုးအရင္တုန္းက
 

ကိုယ့္ယုံၾကည္ခ်က္နဲ႔ကိုယ္ေလွ်ာက္ေနတဲ့
 

ငါ့လမ္းေတြေပၚမွာ 
 

အျပာေရာင္မိုးေတြ ရုတ္တရက္ႀကီး ရြာခ်တယ္
 

သစ္ခြေတြရနဲ႔မျပယ္ခင္ သစ္ရြက္ေတြမညွိဳးႏြမ္းခင္
 

သဲသဲမဲမဲေပါ့ .... ။
 

ဘာမွမျဖစ္ပါဘူးဆိုပီး ဆက္ေလွ်ာက္ခဲ့ေပမဲ့
 

တကိုယ္လုံး႐ႊဲ႐ႊဲစိုလာမွ ျပန္ငုံၾကည့္ေတာ့
 

ငါ့မွာ ရင္ဘတ္မရွိေတာ့ဘူး
 

အခု
 

ငါ့ကိုယ္ငါပါေပ်ာက္ဆုံးေနတယ္ ... ။
 

အျပာေရာင္ေလးေရ
 

ငါ အခုခ်ိန္အထိ မိုးမိေနတုန္းပါပဲ
 

ဒါေပမဲ့
 

တေယာက္ေယာက္အတြက္
 

တခုခုအတြက္
 

ဒါမွမဟုတ္ရင္လဲ 
 

ဘာမွမဟုတ္တာအတြက္
 

မနက္ျဖန္ကစပီး ငါ တခုခုလုပ္ရေတာ့မယ္ ...။

ဟာသ :)

အရက္ အလြန္အကြၽံမူးေနတဲ့ ခင္ပြန္းသည္ဟာ ဇနီးျဖစ္သူကို အာေလးလ်ွာေလး ေလသံနဲ႔...
"ေဟးးး!!! မိန္းမေရ႕... ကိုယ္တို႔ အိမ္သာ မီးလုံးေတြက ေအာ္တိုမက္တစ္ ျဖစ္ေနသလိုပဲကြ..."

ဇနီး...
"ဘယ္လိုျဖစ္ေနလို႔လဲေတာ္..."

ခင္ပြန္း...
"ဒီလိုကြ!!! အိမ္သာတံခါး ဖြင့္လိုက္ရင္ မီးေတြက သူ႔အလိုလို လင္းလာတယ္... အေပါ့သြားၿပီးလို႔ တံခါးျပန္ပိတ္လိုက္ရင္လည္း သူ႔အလိုလို ျပန္ပိတ္သြားတယ္ကြ..."

ဇနီး...
(ေဒါသထြက္တဲ့ ေလသံနဲ႔) "အရက္သမား!!! ရွင္ ေရခဲေသတၱာထဲမွာ အေပါ့ သြားစြန္႔လိုက္ျပန္ၿပီေပါ့...ဟုတ္လား!!!"

@rks

ရခိုင္လူမ်ိဴးဆိုတာ……

ရခိုင္လူမ်ဳိး

ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔ သည္ ၄င္းတို႕၏ ဇာတိေနရပ္ျဖစ္ေသာ နတ္ျမစ္၀မွ ေမာ္တင္စြန္း (ယခု ဧရာ၀တီတိုင္း) အထိ ရွည္လ်ားသည့္ ရခိုင္ကမ္းေျမာင္ ေဒသ တစ္ေလွ်ာက္တြင္ေနထိုင္ၾကသည္။ ရခိုင္ကမ္းေျမာင္ေဒသ သို႕မဟုတ္ ရခိုင္ျပည္ သည္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ရခိုင္ဘုရင္မ်ား အုပ္စိုးရာ သီးျခား လြတ္လပ္သည့္ တိုင္းျပည္ ျဖစ္ခဲ့၏။

ရခိုင္ဘုရင္မ်ား လက္ထက္တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ၊ စစ္တေကာင္းေဒသ ႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ၾတိပူရ ေဒသတို႕သည္ ရခိုင္ျပည္၏ လက္ေအာက္ခံ ျဖစ္ခဲ့သျဖင့္ ထိုစဥ္ကလကပင္ ရခိုင္လူမ်ိဳးအခ်ိဳ႕သည္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစားအျဖစ္ ဘဂၤလားေဒသႏွင့္ ၾတိပူရေဒသတို႕ တြင္လည္း အစဥ္အဆက္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကျပီး ယေန႕ထက္တိုင္ ေနထိုင္ၾကဆဲလည္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့လူဦးေရ၏ ေလးရာခိုင္ႏွဳန္းႏွင့္ အထက္သည္ ရခို္င္လူမ်ိဳးတို႔ျဖစ္သည္။

ေနာက္ခံ သမိုင္းေၾကာင္းႏွင္႔ ေပၚေပါက္လာပံု

ရခို္င္ဆိုေသာ စကားသည္ ပါဠိ စကားမွ ဆင္းသက္လာသည္။ ရကၡိတ (အမ်ိဳးကို ေစာင့္ေရွာက္သူ) ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။

ပ်ဴ ႏွင့္အႏြယ္တူ ကမ္းယံ လူမ်ိဳးမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံဧရာ၀တီျမစ္၀ွမ္း ေဒသဘက္ သို့၀င္ေရာက္သည့္ အခ်ိန္ကာလ ေလာက္မွာပင္ အေနာက္တိဗက္အႏြယ္၀င္ အျခား လူမ်ိဳးစုမ်ားသည္လည္း ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္း ေဒသမ်ားသို႔ ့အိႏၵိယႏိုင္ငံ အေရွ႔ပိုင္းေဒသ မ်ားဘက္မွ ၀င္ေရာက္လာၾကသည္။ ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္းေဒသႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ သမိုင္းမ်ားကို ေလ့လာသည့္ အခ ါ ေရွးအက်ဆံုး မင္းဆက္မ်ားႏွင့္ တိုင္းျပည္ နယ္ပယ္မ်ားသည္ စစ္ေတြပတ္၀န္းက်င္ ေဒသတ၀ိုက္ေလာက္တြင္ အေျခခံသည္ကို အမ်ားဆံုးေတြ႔ရွိရသည္။

ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္းေတာင္ပိုင္း ေဒသမ်ား သို႔၀င္ေရာက္ ေျခခ်သည့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွာ ပ်ဴႏွင့္ အႏြယ္တူကမ္းယံ လူူမ်ိဳးမ်ား သည္ ဧရာ၀တီျမစ္၀ွမ္း အရပ္ေဒသမ်ားမွတဆင့္ ၀င္ေရာက္ လာဖြယ္ရာရွိသည္။ ရခိုင္ရာဇ၀င္ေဟာင္းမ်ား၌ ေရးသား ေဖၚျပထားသည္မွာ ဗုဒၶပြင့္ေတာ္ မမူမွီ လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ ေပါင္း ၅၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္မွ စ၍ဓည၀တီ ကို တည္ေထာင္သည့္ မာရယု မင္းဆက္ ၅၄ ဆက္မ်ွ စိုးစံခဲ့ေၾကာင္း ဒုတိယအႀကိမ္ ဓည၀တီကိုတည္ေထာင္သည့္ကံရာဇာႀကီး မင္းဆက္ ၂၉ ဆက္ေျမာက္ စႏၵသူရိယမင္းသည္ ဗုဒၶႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ျဖစ္ၿပီး မဟာမုနိရုပ္ပြားေတာ္ကို သြန္းလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း ေရးသား ေဖၚျပၾကသည္။

ရခိုင္ကမ္း ရိုးတန္းေဒသတ၀ိုက္တြင္ ေတြ႔ရွိရသည့္ သမိုင္း၀င္ေထာက္အထားမ်ားအရ ပုဂံျပည္ မတိုင္မွီ ရာစု ႏွစ္မ်ားစြာကပင္ တိုင္းျပည္ မင္းဆက္မ်ား ထူေထာင္ၿပီးစီးေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။ အထူးသျဖင့္ ဓည၀တီ၊ ေ၀သာလီႏွင့္ ေလာင္းၾကက္ ျပည္မ်ားသည္ သူ႔ေခတ္ႏွင့္ သူ႔အခါ ထင္ရွားႀကီးက်ယ္ သည္႔ တိုင္းျပည္ မ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ ေျမာက္ဦးေခတ္ ေရာက္ေသာအခါ ရခိုင္ဘုရင္မ်ားသည္ ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္းေဒသတ ခုလံုးကိုစည္းလံုး သိမ္းသြင္းႏိုင္ခဲ့ရံုမွ်မက၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ၊ စစ္တေကာင္းေဒႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ၾတိပူရ ေဒသမ်ားကိုပါ ႏွစ္ေပါင္း ရာႏွင့္ခ်ီ၍ သိမ္းပိုက္ထားႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။

ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုး ကို စတင္စည္းရံုးခဲ့သည့္ ပုဂံမင္းဆက္ဘုရင္မ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ ဒုတိယ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ထူေထာင္သည့္ ဘုရင့္ေနာင္သည္လည္းေကာင္း၊ တတိယျမန္မာႏိုင္ငံကို စည္းလံုးတည္ေထာင္သည့္ အေလာင္းဘုရားသည္ လည္းေကာင္း ရခိုင္ျပည္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ နယ္ပယ္ တစ္ခု အျဖစ္သို႕ မသိမ္းသြင္းႏိုင္ခဲ့ၾကေခ်။ ီရခိုင္သည္ ၁၈၇၄ ေရာက္မွသာ ဘိုးေတာ္ဗဒံုမင္းလက္ေအာက္သို႕ က်ေရာက္ခဲ့ျပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပါ၀င္လာခဲ့သည္။
ဘာသာေရး

ရခိုင္မ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာကိုးကြယ္သူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ေရွးအစဥ္အဆက္ကတည္းက ဘာသာေရးကို ႐ိုေသကိုင္း႐ႈိင္း ၾကသည္။

ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈႏွင္႔ ဓေလ႔ထံုးစံ

ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔ သည္ ရခိုင္ဘာသာစကားႏွင့္ ျမန္မာဘာသာစကားကို အမ်ားဆံုး အသံုးျပဳၾကသည္။ ရခိုင္ဘာသာစကားႏွင့္ ျမန္မာ ဘာသာစကားသည္ အေတာ္မ်ားမ်ားတူျပီး ရ-သံ /r/ ႏွင့္ ယ-သံ /j/ ထြက္ကြာသည္။ ရခိုင္စာေပ အေရးအသားႏွင့္ ျမန္မာစာေပး အေရး အသားသည္ ဆင္တူသည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔သည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ ကို ကိုးကြယ္ၾကသည္။ သူတို႔သည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ ပထမဦးဆံုးေသာ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ ကိုးကြယ္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ရခိုင္ယဥ္ေက်းမႈသည္ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ အေျခခံထား၍ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔၏ စာေပ၊ ဂီတ ႏွင့္ အႏုသုခုမပညာရပ္တို႔သည္ ဘာသာေရးကို အေျခခံျပီး တိုးတက္လာခဲ့သည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔၏ က်င္ အားကစားႏွင့္ ရခိုင္ဆီမီးခြက္အကတို႔သည္ထင္ရွားသည္။
ဝတ္စားဆင္ယင္မႈ

ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ျမန္မာနို္င္ငံ အေနာက္ေျမာက္ပို္င္းတြင္ ေနထိုင္ၿပီး ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ မႈတြင္ အစဥ္အလာ ႀကိီးမားသည္။ ရခိုင္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ပု၀ါစကို နဖူးတြင္ စည္းေႏွာင္ထားၿပီး ရင္ဖံုး တိုက္ပံုကိုရုိးရာပုဆိုးႏွင့္တြဲဖက္၀တ္ဆင္ၾကသည္။အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ဇာပု၀ါကိုရင္စလြယ္သိုင္းၿပီးေကာ္ လာမဲ့ ရင္ေစ့လက္ရွည္အကႌ်ကို ရိုးရာလံုခ်ည္ႏွင့္ တြဲဖက္၀တ္ဆင္သည္။ ၁၅ မွ ၁၈ ရာစု ရခိုင္မင္းဆက္မ်ား၏ ဗိသုကာ လက္ရာမ်ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အေဆာက္အဦးမ်ားကို ေျမာက္ဦးၿမ္ိဳ႔တြင္ေလ့လာ နိုင္သည္။
စာေပ သမိုင္းေၾကာင္း

ရခိုင္ စာေပသည္ ဓည၀တီေခတ္ (ေအဒီ တစ္ရာစု) ခန္႕ကပင္ စတင္ ထြန္းကားခဲ့ေၾကာင္း၊ အေထာက္အထားေတြ႕ရသည္။ ဓည၀တီ ျမိဳ႕ေဟာင္းအနီးမွ ေတာင္ေပါက္ၾကီးေက်ာက္စာတြင္ အေသာကေခတ္က အသံုးျပဳခဲ့ေသာ ျဗဟၼီအေရးအသားျဖင့္ ေရးထိုးထားသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ထို႕ျပင္ ျဗဟၼီအကၡရာ အေရးသား စာတန္းပါ ဗိုက္ပူဘုရား ေက်ာက္စာသည္လည္း ဓည၀တီေခတ္ ရခိုင္စာေပ ထြန္းကားမႈ၏ သက္ေသ ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ေ၀သာလီေခတ္ (ေအဒီ ေလးရာစုမွ ဆယ္ရာစု) တြင္ ရခိုင္စာေပ ထြန္းကားမႈသည္ က်ယ္ျပန္႕ခဲ့ပါသည္။ ေအဒီ ေျခာက္ရာစု ဂုပၸတ အကၡရာ ျဖင့္ ေရးထိုးထားေသာ ေယဓမၼာ ရခိုင္ေက်ာက္စာမ်ားစြာကို ဤေခတ္တြင္ ေတြ႕ရသည္။ ေ၀သာလီေခတ္၏ အထင္ရွားဆံုး ေက်ာက္စာမွာ ေအဒီ ၇၂၉ တြင္ ေရးထိုးေသာ အာနႏၵစျႏၵမင္း ေက်ာက္စာျဖစ္သည္။

ထိုေက်ာက္စာတြင္ ရခိုင္ မင္းဆက္မ်ားကို ဂါထာ ၆၅ ဂါထာျဖင့္ ေရးထိုးထားသည္။ ထိုသို႕ မင္းစဥ္မင္းဆက္မ်ားကို အစအဆံုးမွတ္တမ္း တင္ထားသည့္ ေက်ာက္စာမ်ိဳးမွာ ျမန္မာျပည္တြင္သာမက အိႏၵိယျပည္တြင္ပါ အေစာဆံုးဟု သိရသည္။ ေ၀သာလီေခတ္တြင္ ေက်ာက္စာမ်ားသာမက ေမာ္ကြန္းလကၤာ၊ သႊ်န္းလိုက္ရတု၊ စသည့္ ရတုကဗ်ာမ်ား ထြန္းကားခဲ့သည္။ အမတ္ၾကီး ေမဓပညာေရးသားသည့္ ေမဓပညာ ေမာ္ကြန္းလကၤာမွာ ေ၀သာလီေခတ္ လက္ရာဟု ထင္ရွားသည္။ ေလးျမိဳ႕ေခတ္ (ေအဒီ ၁၁ ရာစု ၁၅ ရာစု) တြင္ ေက်ာက္စာအေရးအသားမ်ားမ်ားႏွင့္ အတူ ကဗ်ာစာေပမ်ားလည္း ထြန္းကားသည္။

ဗ်ည္း ၃၃ လံုးလကၤာမွာ ေလးျမိဳ႕ေခတ္တြင္ ေပၚထြန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ျပီး၊ ျမန္မာစာေပတြင္ ထင္ရွားသည့္ ေလာကသာရပ်ိဳ႕ကို ရခိုင္သူျမတ္က ေလးျမိဳ႕ေခတ္တြင္ ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ေလးျမိဳ႕ေခတ္ ရခိုင္ ေက်ာက္စာမ်ားအနက္ ထင္ရွားေသာ ေက်ာက္စာမ်ားမွာ ေလာင္းၾကက္ေတာင္ေမာ္ ေက်ာက္စာႏွင့္ မဟာထီး မီးေက်ာင္းရုပ္ ေက်ာက္စာတို႕ ျဖစ္သည္။ ေလာင္းၾကက္ေတာင္ေမာ္ ေက်ာက္စာသည္ အလ်ား ေပ ၃၀ ရွိျပီး ျမန္မာျပည္တြင္ အၾကီးဆံုး ေက်ာက္စာ ျဖစ္သည္။ ေျမာက္ဦးေခတ္တြင္ ေရးစပ္သီကုံးခဲ့ေသာ ဘဒူမင္းညိဳ၏ ရခိုင္မင္းသမီးဧခ်င္း၊ နန္းတြင္းမိညိဳ၏ ကိုယ္ရည္ေသြးရတုႏွင့္ စာဆို ဥကၠာပ်ံ၏ ၁၂ လ ရာသီ ရတုတို႕မွာ ေက်ာ္ၾကားသည္။

ေျမာက္ဦးေခတ္ ရခိုင္စာဆိုေတာ္ ဥကၠာပ်ံ၏-

ေအာက္အာကာဗြီ၊ ၀ါေယာထြီ၍

ရီထက္ကားျမီ၊ ျမီထက္လီႏွင့္

ပထ၀ီဟု၊ ထူထု ႏွစ္သိန္း၊

ေလးေသာင္းကိန္းထက္၊ ရံသိန္းစၾကာ၀ဠာ

ညီစြာ၀န္းလည္၊ ေက်ာက္တိတည္ကား

ဟူသည့္ မိုးဖြဲ႕ရတုသည္ ရခိုင္ဘာသာစကား၊ ရခိုင္သံ၊ ရခိုင္ကာရန္ တို႕ျဖင့္ ေရးဖြဲ႕ထားသည့္ ရခိုင္စာေပ ၏ အေကာင္းဆံုး သာဓက ျပယုဂ္ ျဖစ္သည္။
ရခိုင္ေခတ္မ်ား

    ၀ါသုေဒ၀ညီေနာင္တက်ိပ္တို႕တည္ေထာင္ေသာ ဒြါရာ၀တီေခတ္

    ပထမ ေဝသာလီေခတ္ သကၠရာဇ္ ၅၃၁၆ မွ ၃၃၂၅ BCE အထိ၊

    ပထမ ဓညဝတီေခတ္ သကၠရာဇ္ ၃၃၂၅ မွ ၁၅၀၇ BCE အထိ၊

    ဒုတိယ ဓညဝတီေခတ္ သကၠရာဇ္ ၁၅၀၇ မွ ၅၈၀ BCE အထိ၊

    တတိယ ဓညဝတီေခတ္ သကၠရာဇ္ ၅၈၀ BCE မွ ၃၂၇ ADE အထိ၊

    ဒုတိယ ေဝသာလီေခတ္ သကၠရာဇ္ ၃၂၇ မွ ၈၁၈ ADE အထိ၊

    ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ သကၠရာဇ္ ၈၁၈ မွ ၁၄၃၀ ADE အထိ၊

    ေျမာက္ဦးေခတ္ သကၠရာဇ္ ၁၄၃၀ မွ ၁၇၈၄ ADE အထိ၊

ရခိုင္ျပည္နယ္႐ွိၿမိဳ႕မ်ား

ျပည္နယ္ၿမ္ိဳ႔ေတာ္ စစ္ေတြ

အက်ယ္အ၀န္း ၁၄၂၀၀ စတုရန္းမိုင္ခန္႔

လူဦးေရ ၃.၈၃၆ သန္းခန္႔ (၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ စာရင္း)

ခရိုင္ ၅ ခရိုင္

ၿမ္ိဳ႔နယ္ ၁၇ ၿမိဳ႔နယ္

ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕

ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕

ဂြၿမိဳ႕

စစ္ေတြၿမိဳ႕

ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕

ပုဏၰားကၽြန္းၿမိဳ႕

ေပါက္ေတာၿမိဳ႕

ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕

မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕

ေမာင္ေတာၿမိဳ႕

မင္းျပားၿမိဳ႕

ေျမပံုၿမိဳ႕

ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕

ရေသ႕ေတာင္ၿမိဳ႕

ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕

သံတြဲၿမိဳ႕

အမ္းၿမိဳ႕
ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား

၁၉၈၂ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အက္ဥပေဒအရ၊ တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳထားေသာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တိုင္းရင္းသား (၁၃၅) မ်ိဳးတြင္ ပါ၀င္သည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ လူမ်ိဳး ႏွင့္ မ်ိဳးႏြယ္စု (၇) မ်ိဳးမွာ ေအာက္ပါ အတိုင္း ျဖစ္သည္။

    ရခုိင္လူမ်ိဳး
    ကမန္ မ်ိဳးႏြယ္စု
    ခမြီး မ်ိဳးႏြယ္စု
    ဒိုင္းနက္ မ်ိဳးႏြယ္စု
    မရမာႀကီး မ်ိဳးႏြယ္စု
    ၿမိဳ မ်ိဳးႏြယ္စု
    သက္ မ်ိဳးႏြယ္စု

ကိုးကား

ရခိုင္ရာဇ၀င္ ။ ေအာင္သာဦး

စႏၵမာလာလကၤာရ။ ရခိုင္ရာဇ၀င္သစ္ ရခိုင္သမိုင္း ၊ ၁၅ ၊ ၁၈ ရာစု

အေရွ႕ေတာင္အာရွရာဇ၀င္၊ ေဟာ-၁၉၅၅

ၿမန္မာရာဇ၀င္ (ဟာေဗး ၁၉၂၅)

မိတ္ဆိနာ-ေခတ္ဦး ဖုနန္-ဖန္-ပ်ဴ ႏွင့္ ရခိုင္ ယိုးဒယားသင္း ဂ်ာနယ္။

    ရခိုင္ဂီတ ေဒါ့ကြန္ မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။

                               အာကာစိုး-မာန္ေအာင္

ခ်စ္သူ……

ပြင့္လင္းတဲ့ အျဖဴေရာင္ စိတ္ဓါတ္ေတြနဲ့ အခ်စ္ေတြကို..
ေမြးဖြားမယ္……
ဒီရင္ဘတ္ကို ဟင္းလင္းဖြင့္ထားတယ္..……
အပုတ္သိုးေတြလည္းရွိမယ္..…
အႏြမ္းေတြလည္းး ရွိမယ္.……
အေကာင္း အဆိုးဒြန္တြဲေနမယ္..……
ဟန္မေဆာင္ဘူး..……
မလိမ္ညာဘူး...…
ဒီရင္ကို ဟင္းလင္းဖြင့္ထားတယ္……
ျမင္သာေအာင္..ႀကည့္ပါ မတင္ေရႊ….……
ⓡⓚⓐⓡⓢⓞⓔ